الرهبنه المصريه ممكن تكون هى الشكل الأصلى للرهبنه, و كان ليها تأثير مهم فى تكوين شخصية كنيسة اسكندريه المصريه الارثوذوكسيه , فى منطقة البحر الاحمر دير الانبا انطونيوس اقدم دير فى العالم دلوقتى.
الرهبنه بدأت فى مصر عن طريق ناس عاديين عازو يعيشوا فى الزهد و انكار الذات على طريقة المسيح عن طريق عزل نفسهم عن اغراءات الدنيا و المجتمع.ولااباء الرهبنه زى انطونيوس قدرو يجذبو الاف الاتباع و ظهرت مجتمعات رهبانيه منها مجتمعات بتتكون من النساك المنعزلين و منها مجتمعات عاشت بنظام معين تحت رؤساء الاديره.
فى القرنين الرابع و الخامس انتشرت الرهبنه من مصر فى جهة الشرق فى مناطق فلسطين و سوريا و اناتوليا و فى جهة الغرب فى الغال و ايطاليا و اسبانيا و ظهرت اسامى قديسين هنا و هناك
البدايات
كتير من المسيحيين فى مصر راحو و عاشو فى الصحرا خلال القرن التالت , مؤسسات الرهبنه المسيحيه ابتدت فى الصحارى المصريه فى القرن الرابع الميلادى. أهم آباء الرهبنه المصريه الأنبا أنطونيوس اول راهب مسيحى فى العالم، كان مصرى من صعيد مصر. والأنبا باخوميوس مؤسس نظام الشركة و الرهبنة، والأنبا بولا، اوَّل السوَّاح. فى عصر البابا أثناسيوس الرسولى قام الرهبان بدور كبير فى محنة الكنيسة وقت إضطهاد الأريوسيين ,لما كانت الكنيسه من غير البابا اللى كان بيقضى فترة نفيه التانية و اللى دامت 90 شهر.
وكانت فيه تجمعات رهبانيه مشهوره فى مصر و هى :
التجمع الرهبانى فى نتريا فى اقصى الشمال بقيادة آمون .
تجمع قاده الأنبا انطونيوس ابو رهبان العالم وكان فى وسط الوادى .
والتجمع التالت كان فى طبنسين فى اقصى الجنوب بقيادة الأنبا باخوم ابو الشركه .
القديس انطونيوس الكبير من أبهات الرهبنه القبطيه.
دخول المسيحيه مصر كان من عناصر التمسك بالقوميه المصريه و مقاومة المصريين للإحتلال الأجنبى ، و فى بدايات العصر القبطى طور الأقباط وسيله تانيه هى " المقاومه السلبيه " اللى ظهرت على شكل النسك و الرهبنه. الديانه المصريه القديمه عرفت الاعتكاف و النسك فى الصحرا المتاخمه للوادى و ظهورها فى مصر فى القرن التالت الميلادى ما كانش حاجه جديده. بيتقال ان اول دير قبطى فى مصر إتأسس على ايد فرونتينوس سنة 151 فى وادى النطرون ، لكن المؤكد ان الرهبنه اتأسست فى القرن التالت لما خرج راجل صعيدى مسيحى اسمه بولا او بولس للصحرا و اعتكف هناك للتعبد و الصلا. بعد الأنبا بولا ظهر فى الصعيد برضه القديس المعتكف المشهور أنطونيوس ، و الأنبا باخوم مؤسس الرهبنه الجماعيه ( رهبنة الشركه الكينوبيتيه ). الاف الاقباط التفوا حوالين حركة الرهبنه و ما كانوش كلهم قديسين و لا حتى ناس صالحين متدينين فكان فيه بينهم ناس عاديين من عامة الشعب هربانين من احكام قانونيه بمعنى هربانين من القوانين الظالمه اللى كان بيمارسها الرومان على المصريين فى المحاكم المختلطه و غيرها و من جماع الضرايب و الوالى الرومانى و اعوانه. الاقباط دول لجأوا للرهبنه فى صحارى مصر كوسيله للإحتجاج و المقاومه السلبيه للمحتلين الرومان. فى الايام دى إتأسس الدير الابيض جنب سوهاج ، و اتجمع الرهبان الأقباط فى وادى النطرون فى جنوبه عند دير السريان و دير الأنبا بشوى حالياً ، و فى شماله فى صحرة شهات ( الإسقيط ). قامت فى مصر تلت انواع من الرهبنه ، رهبنة النساك اللى بيعيشوا فى الاديره ، و رهبنة الزهاد اللى بيختلوا بنفسهم فى الصوامع الصحراويه و الجبليه ، و رهبنة المتبتلين اللى بيعيشوا اتنين او تلاته مع بعض فى المدن و بيمتنعوا عن الجواز.
اشتهر موضوع أديرة مصر فى العالم المسيحى و بقوا الاجانب يروحوا مصر عشان يشوفوا الاديره و كان منهم روفينوس و القديس أرسانيوس و الأنبا باسليوس اللى انشأ الرهبنه فى اليونان و من الستات من نبلا الدوله الرومانيه الشرقيه و الغربيه باولا و ملانيا اللى راحت مصر مع القديس جيروم ( هير ونيموس ). من مصر انتشرت فكرة الرهبنه و الأديره. الرهبنه كانت من ابداع المصريين و اتجاوزت اثارها حدود مصر للعالم الخارجى
فى العصر البيزنطى الرهبان الأقباط بقوا الجيش الروحانى و حتى الفعلى لبطريرك الكرازه المرقسيه فى اسكندريه فكان لما بيروح المجامع اللى كانت عادة بتنعقد فى اسيا الصغرى بأمر امبراطور بيزنطه لمناقشة اركان العقيده المسيحيه و مشاكلها كان البابا القبطى بياخد معاه الرهبان و جماعه اسمها " البارابولانى " ( صبوات ) ممكن يتسموا بلغة العصر " الهتافه " عشان يظهروا تأييدهم ليه فى الغربه و يهتفوا ليه فى حاجه تشبه المظاهرات كمؤيدين لزعيم الوطنيه المصريه. البابا فى الزمن ده ما كنش مجرد رئيس دينى لطايفه دينيه لكن كان رمز لمصر و للقوميه المصريه. بعد ما استقرت المسيحيه فى مصر ، الكنيسه حلت محل الديانه الرسميه القديمه فى تمثيلها للقوميه المصريه و زى ما كانت مصر فى وقت ضعفها فى العصور الفرعونيه بتلتف حوالين كبير كهنة امون - رع فى طيبه ، كل القوى الوطنيه فى العصر القبطى التفت حوالين رئيس الكنيسه المصريه " بابا و بطريرك مدينة اسكندريه ، و بلاد لوبيا ، و المدن الغربيه الخمسه ، و اثيوبيا ، و كل ارض مصر ، ابو الأباء ، أسقف الأساقفه ، الحوارى التلتاشر ، قاضى العالم " [3]. الرهبان الاقباط بقوا القوه المصريه الوحيده فى مصر اللى ممكن توازى قوة بطريرك اسكندريه و كانوا بيمثلوا زعما الشعب بدرجه اكتر بكتير من الاساقفه.
الأديره
الأديره اماكن بيعيش فيها النساك و الرهبان و الراهبات المسيحيين. الأديره المذكوره هنا أديره كانت موجوده فى مصر فى العصور الوسطى، فيها لسه موجود وفيها ما بقاش موجود. عدد أديرة اليعاقبه كانت 86 و اديرة الملكانينين كانت 3. قبل العصور الوسطى كانت فيه أديرة تانيه لكن اتدمرت. الأديره الجديده مش متضافة هنا.
اديرة الصعيد:
دير مار ابيفانيوس دير ابو فانا دير السيده العذراء - المحرق دير السيده العذراء - درنكه دير السيده العذراء - الجنادلة دير الشهداء دير الملاك ميخائيل دير الانبا توماس السائح ساقلته الدير الاحمر الدير الابيض
اديرة مصر الوسطى:
دير القديس برسوم دير الانبا ابرام (دير العزب) دير الملاك غبريال ابو خشبة دير السيدة العذراء - الحمام دير السيدة العذراء - جبل الطير دير الانبا صموئيل المعترف - جبل القلمون دير القديس اباهور - سوادة
اديرة الوجه البحرى:
دير مارى مينا العجايبى دير الشهيد العظيم مرقوريوس ابى سيفين للراهبات - كرير دير القديسه دميانه بلقاس
اديرة الصحراء الشرقيه: دير الانبا انطونيوس دير الانبا ب ولا
اديرة وادى النطرون: دير القديس انبا مقار الكبير دير الانبا بيشوى دير البراموس دير السريان
اديرة سيناء: دير سانت كاترين
صور للاديرة العامرة
1 - دير العذراء بجبل الطير ( سمالوط / المنيا ) 2 - دير الانبا انطونيوس بالبحر الاحمر
3 - دير مار مينا بمريوط 4 - دير المحرق باسيوط
0 التعليقات:
التعبيرات